Formism
Formism was an avant-garde art movement, started 1917 in Kraków and active in Zakopane and Lwów (partially also in Warsaw and Poznań) until 1922.
Participating artists included Tytus Czyżewski, Leon Chwistek (theory of the multiplicity of reality), Stanisław Ignacy Witkiewicz (theory of unity in multiplicity, Pure Form), Zbigniew Pronaszko, Andrzej Pronaszko, Konrad Winkler, August Zamoyski, Jan Hrynkowski, Tymon Niesiołowski, Jacek Mierzejewski. In Warsaw: Romuald Kamil Witkowski, Wacław Wąsowicz, Jerzy Zaruba, Mieczysław Szczuka; in Lwów: Leon Dołżycki, Ludwik Lille.
Contents
Works
Tytus Czyżewski, Akt z kotkiem [Nude with Cat], 1920. Oil on canvas. 76 x 96 cm. MN Warsaw.
Zbigniew Pronaszko, Akt we wnętrzu (Wnętrze) [Nude in an Interior (The Interior)], c1920. Oil on canvas. 150 x 125 cm. MN Kraków.
Journal
The Formiści magazine was edited by Tytus Czyżewski, Konrad Winkler and Leon Chwistek and published in Kraków in 6 issues between October 1919 and 1921.
Issues
The above PDFs are sourced from Bibliothèque Kandinsky.
Writings and manifestos
- Leon Chwistek, "Wielość rzeczywistości w sztuce" [The Plurality of Realities in Art], Maski 1-4 (Jan-Feb 1918); repr. in Przeglad Wspolczesny 9 (Apr-Jun 1924); repr. in Wielość rzeczywistości w sztuce i inne szkice literackie, 1960, pp 24-50; repr. in Wybór pism estetycznych, 2004, pp 3-20. (Polish) Chwistek proposed the theory of the "plurality of realities in art" as a reaction against the dualistic model of the avant-garde. Later on, in various interdisciplinary discussions about art, mathematics, poetry, architecture and politics, he argued against agitprop and the missionary stance of the avant-garde, in favour of an open, modern and transnational society.
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, "Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia", 1919. Formulates the principles of Pure Form. (Polish)
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szkice estetyczne [Aesthetic Sketches], 1922. (Polish)
- Leon Chwistek, Wielość rzeczywistości [The Plurality of Realities], Kraków: Zaklad graficzny 'Wisloka' w Jaśle, 1921, 96 pp; repr. in Chwistek, Pisma filozoficzne i logiczne, 1, 1961, pp 30-105. (Polish)
Literature
- Joanna Pollakówna, Formiści, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, 199 pp. Summary in French. (Polish)
- Formiści, ed. Irena Jakimowicz, Warsaw: Muzeum Narodowe w Warszawie, 1989. Catalogue. (Polish)
- Teresa Kostyrko, "Formizm", in Od awangardy do postmodernizmu, ed. Grzegorz Dziamski, Warsaw: Instytut Kultury, 1996. (Polish)
- Markus Eberharter, "Zur Literaturtheorie des polnischen Formismus", 2004. (German)
- Marek Bartelik, "The Formists", in Early Polish Modern Art: Unity in Multiplicity, Manchester University Press, 2005, pp 57-91. (English)
- Teresa Kostyrko, "Formiści polscy a ideologia awangardy", in Wiek awangardy, ed. Lilianna Bieszczad, Krakow: Universitas, 2006. (Polish)
- Ondřej Kolarczyk, Vzpoura proti tradicím a minulosti (Polský futurismus ve světle vývoje tohoto uměleckého směru v Evropě), Brno: Masaryk University, 2007. Bachelor's thesis. (Czech)
- Stefan Konstanczak, "Od formizmu do strefizmu. Ewolucja poglądów estetycznych Leona Chwistka", Slupskie Studia Filozoficzne 8 (2009), pp 13-29. (Polish)
- Małgorzata Geron, "Formiści. Pomiędzy tradycją a awangardą", Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo 43, Toruń, 2012, pp 181-199. (Polish)
- Przemysław Strożek, "Pismo 'Formiści' i początki międzynarodowych kontaktów polskiej awangardy (1919-1921)", Rocznik Historii Sztuki 38 (2013), pp 71-87. (Polish)
- Ines R. Artola, "Qué fue el formismo polaco (1917-1922) segun los formistas?", Semiosfera 2:2 (Mar 2014), pp 82-108. (Spanish)
- Magdalena Wróblewska, "Formiści (wcześniej Ekspresjoniści Polscy)", Culture.pl, 19 Mar 2015. (Polish)
- Małgorzata Geron, Formiści. Twórczość i programy artystyczne, Toruń: UMK, 2015, 454 pp. [1] (Polish)
Documentary film
- Futuryści, formiści, Nowa Sztuka (odc. 5): Leon Chwistek, dir. Tadeusz Król, 29 min. (Polish)
See also
Links
Avant-garde and modernist magazines | ||
---|---|---|
Poesia (1905-09, 1920), Der Sturm (1910-32), Blast (1914-15), The Egoist (1914-19), The Little Review (1914-29), 291 (1915-16), MA (1916-25), De Stijl (1917-20, 1921-32), Dada (1917-21), Noi (1917-25), 391 (1917-24), Zenit (1921-26), Broom (1921-24), Veshch/Gegenstand/Objet (1922), Die Form (1922, 1925-35), Contimporanul (1922-32), Secession (1922-24), Klaxon (1922-23), Merz (1923-32), LEF (1923-25), G (1923-26), Irradiador (1923), Sovremennaya architektura (1926-30), Novyi LEF (1927-29), ReD (1927-31), Close Up (1927-33), transition (1927-38). |
Full list | ||
---|---|---|
Entretiens politiques et littéraires (1890-93), Moderní revue (1894-1925), Volné směry (1897-1948), Mir iskusstva (1898-1904), Vesy (1904-09), Poesia (1905-09, 1920), Zolotoe runo (1906-10), The Mask (1908-29), Apollon (1909-17), Ukraïnska khata (1909-14), Der Sturm (1910-32), Thalia (1910-13), Rhythm (1911-13), Trudy i dni (1912), Simbolul (1912), The Glebe (1913-14), Ocharovannyi strannik (1913-16), Revolution (1913), Blast (1914-15), The Little Review (1914-29), Futuristy (1914), Zeit-Echo (1914-17), The Egoist (1914-19), L'Élan (1915-16), 291 (1915-16), Orpheu (1915), La Balza futurista (1915), MA (1916-25), SIC (1916-19), flamman (1916-21), The Blindman (1917), Nord-Sud (1917-18), De Stijl (1917-20, 1921-32), Dada (1917-21), Klingen (1917-20, 1942), Noi (1917-25), 391 (1917-24), Modernisme et compréhension (1917), Anarkhiia (1917-18), Iskusstvo kommuny (1918-19), Formiści (1919-21), S4N (1919-25), La Cité (1919-35), Aujourd'hui (1919), Exlex (1919-20), L'Esprit nouveau (1920-25), Orfeus (1920-21), Action (1920-22), Proverbe (1920-22), Ça ira (1920-23), Zenit (1921-26), Kinofon (1921-22), Het Overzicht (1921-25), Jednodńuwka futurystuw (1921), Nowa sztuka (1921-22), Broom (1921-24), Život (1921-48), Creación (1921-24), Jar-Ptitza (1921-26), New York Dada (1921), Aventure (1921-22), Spolokhi (1921-23), Gargoyle (1921-22), Veshch/Gegenstand/Objet (1922), Kino-fot (1922-23), Le Coeur à barbe (1922), Die Form (1922, 1925-35), 7 Arts (1922-28), Manomètre (1922-28), Ultra (1922), Út (1922-25), Dada-Jok (1922), Dada Tank (1922), Dada Jazz (1922), Mécano (1922-23), Contimporanul (1922-32), Zwrotnica (1922-23, 1926-27), Secession (1922-24), Stavba (1922-38), Gostinitsa dlya puteshestvuyuschih v prekrasnom (1922-24), Putevi (1922-24), Klaxon (1922-23), Akasztott Ember (1922-23), MSS (1922-23), Perevoz Dada (1922-49), Egység (1922-24), L'Architecture vivante (1923-33), Merz (1923-32), LEF (1923-25), G (1923-26), The Next Call (1923-26), Russkoye iskusstvo (1923), Disk (1923-25), Irradiador (1923), Surréalisme (1924), Almanach Nowej Sztuki (1924-25), La Révolution surréaliste (1924-29), Blok (1924-26), Pásmo (1924-26), DAV (1924-37), Bulletin de l'Effort moderne (1924-27), ABC (1924-28), CAP (1924-28), Athena (1924-25), Punct (1924-25), 75HP (1924), Le Tour de Babel (1925), Periszkop (1925-26), Integral (1925-28), Praesens (1926, 1930), Sovremennaya architektura (1926-30), bauhaus (1926-31), Das neue Frankfurt (1926-31), L'Art cinématographique (1926-31), Dokumentum (1926-27), Kritisk Revy (1926-28), Novyi LEF (1927-29), i 10 (1927-29), Nova generatsiia (1927-30), ReD (1927-31), Dźwignia (1927-28), Tank (1927-28), Close Up (1927-33), Horizont (1927-32), transition (1927-38), Discontinuité (1928), Munka (1928-39), Quosego (1928-29), Urmuz (1928), Unu (1928-32), Revista de Antropofagia (1928-29), 50 u Evropi (1928-29), Documents (1929-30), L'Art Contemporain - Sztuka Współczesna (1929-30), Adam (1929-40), Art concret (1930), Zvěrokruh (1930), Alge (1930-31), Le Surréalisme au service de la révolution (1930-33), Levá fronta (1930-33), Kvart (1930-37, 1945-49), Nová Bratislava (1931-32), Linja (1931-33), Spektrum (1931-33), Nadrealizam danas i ovde (1931-32), Ulise (1932-33), Die neue Stadt (1932-33), Mouvement (1933), PLAN (1933-36), Karavan (1934-35), Ekran (1934), Axis (1935-37), Acéphale (1936-39), Telehor (1936), aka (1937-38), Plastique (1937-39), Plus (1938-39), Les Réverbères (1938-39). |